Huwebes, Mayo 12, 2022

Salin ng My Desiderata ni Ka Sonny Melencio

Ang Aking Ninanais (My Desiderata)
[Pasintabi kay Max Ehrmann (1872-1945)]
ni Ka Sonny Melencio

Malayang salin ni Gregorio V. Bituin Jr.

* Desiderata - wikang latin sa "desired things"

Mapoot ka sa kabila ng ingay at pagmamadali, at tandaan anong kapayapaan mayroon sa pagtutol.

Hangga’t kakayanin, huwag susuko, makitungo ng maayos sa lahat ng inaapi.

Sabihin mo ng malakas at malinaw ang iyong katotohanan; at makinig sa masa, maging sa api at walang alam; sila’y may kanya-kanyang pakikibaka at kwento.

Iwasan ang maingay at agresibong trapo; nakakainis sila sa lahat. Kung ihahambing mo ang iyong sarili sa iba, ito’y upang matagpuan lamang ang pakikiisa sa kanila, dahil palaging may mas dakila’t mahusay na taong mababahaginan mo n mga pangarap at layunin.

Masiyahan sa iyong mga nakamit pati na rin sa iyong mga balakin. Panatilihing interesado sa kalagayan ng iba, gaano man kabigat at mahirap; tunay itong mapanghahawakan sa nagbabagong kapalaran ng panahon.

Mag-ingat sa iyong mga pampulitikang gawain, lalo’t puno ng panlilinlang at pandarambong sa daigdig. Ngunit hayaan itong nakahiwalay sa iyo sa kung anong makasariling katangian mayroon ito; nagsusumikap ang maraming tao para sa matataas na mithiin at prinsipyo, at saanpaman, ang buhay ay punong-puno ng pakikibaka at kabayanihan.

Maging tao ka sa iyong kapwa. Lalo na’t huwag magkunwang gumigiliw. Ni maging mapang-uyam sa pakikibaka; sapagka't sa harap ng lahat ng kapighatian at kawalang-kasiyahan, magiging kapara ng damo ang tagumpay.

Tanggapin mong mabuti ang payo ng mga mandirigma sa harap mo, isuko ang lahat ng walang kabuluhang bagay ng kabataan. Pangalagaan ang lakas ng iyong diwa upang malabanan ang anumang daratal na kasawian.

Datapwat huwag pahirapan ang iyong sarili sa madilim na akala. Maraming takot ang nagmula sa pagkapagod at pagkamakasarili.

Higit pa sa matinding disiplina, maging magalang sa iyong sarili at sa kapwa. Kayong lahat ay mga anak ng sansinukob, kung ihahambing sa mga puno at mga bituin; lahat kayo’y may karapatang maging naririto. Malinaw man ito sa iyo o hindi, ang lahat ng sangkatauhan at ang buong sansinukob ay dumaratal sa harap mo.

Kaya makiisa sa sambayanan, saan man sila matagpuan. At anuman ang iyong mga pinaghirapan at adhikain, sa mabigat na kaguluhan ng buhay, hanapin ang kapayapaan sa pakikibaka.

Linisin ito sa lahat ng kasamaan, pang-aapi, at karahasan, upang ito‘y maging magandang daigdig. Tumutol, makibaka, at maging masaya.

Mayo 2022
.
.
.
MY DESIDERATA
(Apology to Max Ehrmann)
by Ka Sonny Melencio

Go rage amid the noise and the haste, and remember what peace there is in resisting.

As far as possible, do not surrender, be on good terms with all the oppressed people.

Speak your truth loudly and clearly; and listen to the masses, even to the downtrodden and the ignorant; they all have their struggle and story.

Avoid loud and aggressive trapos; they are vexatious to everyone. If you compare yourself with others, it is only to find solidarity with them, for always there will be greater and better persons to share your dreams and goals.

Enjoy your achievements as well as your plans. Keep interested in others’ situation, however ardous and difficult; it is a real possession in the changing fortunes of time.

Exercise caution in your political affairs, for the world is full of trickery and thievery. But let this not bind you to what selfish virtue there is; many persons strive for high ideals and principles, and everywhere, life is full of struggle and heroism.

Be a human being for others. Especially do not feign affection. Neither be cynical about the struggle; for in the face of all adversity and disenchantment, victory will be as perennial as the grass.

Take kindly the counsel of fighters before you, surrender all trivial things of youth. Nurture your strength of spirit to combat sudden misfortune.

But do not distress yourself with dark imaginings. Many fears are born of fatigue and selfishness. 

Beyond a strong discipline, be gentle with yourself and with others. You are all children of the universe, no less than the trees and the stars; you all have a right to be here. And whether or not it is clear to you, all humanity and the entire universe are unfolding before you.

Therefore be in solidarity with the masses, wherever you face them to be. And whatever your labors and aspirations, in the grueling turmoil of life, find peace in the struggle. 

Cleanse it of all evil, oppression, and violence, so it will be a beautiful world. Resist, struggle, and be happy.

May 2022

Miyerkules, Mayo 11, 2022

Huwag makalimot

HUWAG MAKALIMOT

binagsak ng taumbayan ang diktadura noon
huwag tayong makalimot sa kasaysayang iyon
pinalaya ang bayan sa bangungot ng kahapon
muli nating gawin sa kasalukuyang panahon

huwag nating hayaang baguhin ang nakaraan
na rerebisahin nila ang ating kasaysayan
mga aral ng historya'y muli nating balikan
at ating labanan ang mga kasinungalingan

tuloy ang laban, di tayo basta magpapahinga
ating lalabanan ang pagrebisa ng historya
upang katotohanan ay di  mawawasak nila
upang kamtin ng bayan ang panlipunang hustisya

huli na ito, buhay ko na'y aking gugugulin
para sa manggagawa, upang tagumpay ay kamtin
para sa makataong lipunang pangarap man din
para sa katotohanan, ipaglalaban natin

- gregoriovbituinjr.
05.11.2022
* ang litrato'y selfie ng makatang gala sa Bantayog ng mga Bayani noong 02.25.2022, ika-36 na anibersaryo ng unang pag-aalsang Edsa

Tula sa mutya

TULA SA MUTYA

ako'y tumutula para sa natatanging mutya
niring aking buhay, para sa magandang diwata
buhay ko ang aking kabiyak, ang buhay ko'y tula
di alintana anumang rumaragasang sigwa

basta kaming dalawa'y tigib sa pagmamahalan
lahat ay gagawin sa ngalan ng pag-iibigan
para kaming asukal sa tamis, tulad ng langgam
na ang pagsusuyuan ay tila ba walang param

ang anumang problema'y pinag-uusapan namin
mga napagdesisyunan ay huwag daramdamin
kinabukasan ng mga bata ang iisipin
kinabukasan naming pinagninilayan pa rin

maraming salamat, Libay, tula mang ito'y munti
kinatha dahil sa iwing puso'y namamalagi
upang bigkasin, bawat salita ay piling-pili
pagkat ikaw ang nasa puso ko't ipinagwagi

- gregoriovbituinjr.
04.17.2022
* tulang binigkas sa pagtitipong dinaluhan namin ni misis

Martes, Mayo 10, 2022

Boto

BOTO

pinagmamalaki kong lubos
di ko ibinoto si Marcos
kahit sa buhay ako'y kapos
prinsipyo'y tinanganang taos

may pag-asa pa rin ang bukas
di man ito magkulay rosas
sa puso't diwa'y mababakas
binoto ko'y lipunang patas

oo, tapos na ang halalan
tumatak: Manggagawa Naman
di man nanalo si De Guzman
pagboto'y isang karangalan

tandaan n'yong pluma ko'y sigwa
lumaban sa trapo't kuhila
ibinoto ko'y manggagawa
at ang dignidad ng paggawa

di pa tapos ang laban, di pa
tuloy pa sa pakikibaka
tungong panlipunang hustisya
tungong pagbago ng sistema

- gregoriovbituinjr.
05.10.2022
(sa anibersaryo ng pagpaslang kay Gat Andres Bonifacio)

Biyernes, Mayo 6, 2022

Plataporma

PLATAPORMA NG ATING MGA KANDIDATO

minsan, isang hamon ang pagsusulat ng plataporma
ng patula, lalo na sa pantigang labinlima
upang maisagawa ito'y talagang binasa
ang plataporma ng ating kandidatong talaga

hinabi ang mga salita habang nakatitig
sa mga patay na letrang bubuhayin ng tinig
ng pasulat, ng pabigkas, ng pagkakapit-bisig
upang mabatid ng bayan ang isyu't ating tindig

disente't abot-kayang pabahay sa mamamayan
sapat na panlipunang serbisyong pangkalusugan
pagbaka sa diskriminasyon sa kababaihan
may kumprehensibo't sustenableng City Land Use Plan

abot-kaya ang presyo ng pangunahing bilihin
suporta sa mga kababaihan, single parent
suporta sa may kapansanan at senior citizen
murang tubig at kuryente sa mamamayan natin

buwagin ang mga manpower agencies na iyon
upang tiyak na matigil ang kontraktwalisasyon
buwagin ang liberalisasyon, deregulasyon
at pribatisasyon na dulot ng globalisasyon

tunay na security of tenure law ay gawin na
proteksyon sa unyon, karapatang mag-organisa
public protection guarantee sa mayorya ng masa
gobyerno ang magbibigay ng trabaho sa kanila

tuluyan nang tatanggalin iyang Regional Wage Board
upang obrero'y makatanggap ng pantay na sahod
sa lahat ng probinsya kapantay sa punong lungsod
sevenfifty national living wage ang isusunod

sa mga magsasaka'y ipamahagi ang lupa
sahod na nakabubuhay sa mga manggagawa
wealth tax sa mga bilyonaryo ay marapat lang nga
tapyasin ang yaman nila't makatulong sa madla

dapat ding i-repeal na ang Rice Tariffication Law
murang bigas, kita ng magsasaka'y masiguro
i-repeal din ang mapangyurak na Anti-Terror Law
at matiyak na karapatan ay nirerespeto

fossil-fuel phase out with just transition ay gagawin
upang krisis sa klima't kalikasan ay pigilin
upang magmura ang kuryenteng ginagamit natin
renewable energy, tulad ng solar, gamitin

ang SOGIE protection bill ay dapat maisabatas
gawing legal ang diborsyo sa bansang Pilipinas
idekriminalisa ang aborsyon, isabatas
ayusin din ang mga batas na kayraming butas

itigil ng limang taon ang pagbabayad-utang
upang gamitin ang pondo sa kagalingang bayan
Automatic Appropriation Law, i-repeal naman
mag-impose ng wealth tax sa limangdaang mayayaman

tuluyan nang i-repeal ang Oil Deregulation Law
gobyerno na ang magtakda ng presyo ng petrolyo
pagbawal sa dinastiya'y gawan ng enabling law
sa korte, appointing power alisin sa pangulo

ibalik, sadyang kahulugan ng party-list system
at bilang nito sa Kongreso'y dapat paramihin
pagkapantay ng kasarian ay palaganapin
magpatupad ng proce control sa presyo ng pagkain

ah, kayraming dapat gawin upang sistemang bulok
ng naghaharing uri't kapitalismo'y mauk-ok
ayon sa isang awit, dukha'y ilagay sa tuktok
subukan ang manggagawa't bayan ay di malugmok

- gregoriovbituinjr.
04.27.2022

* Unang nalathala sa aklat na 101 Red Poetry para kina Ka Leody, Walden, at sa kanilang line-up, mp. 96-97

Martes, Mayo 3, 2022

Dalawang aklat ng tula

DALAWANG AKLAT NG TULA

100 Pink Poems para kay Leni, ng 67 makata
101 Red Poetry para kina Ka Leody, Walden, at sa kanilang line-up, ng 6 na makata

dalawa itong magkaibang aklat ng tula
katha ng mga hinahangaan kong makata
marami man sa kanila'y nasa toreng garing
ilan nama'y dukha't manggagawa ang kapiling

tinatahak man nila'y magkakaibang landas
ay magkakampi sa asam na magandang bukas
kathang mula sa puso, nangangarap ng wagas
ng isang lipunang pamamalakad ay patas

di lipunan ng bilyonaryo't trapong kuhila
di bayang kapitalistang sa tubo sugapa
kundi bansang matitino ang namamahala
at marahil, gobyerno ng uring manggagawa

magkaiba man, may respeto sa bawat isa
may rosas ang bukas, mayroong tunay na pula
di dilim ng diktador, di kawalang pag-asa
kundi liwanag sa dilim, may bagong umaga

pagpupugay sa mga makatang naririto
iba'y idolo ko, ilan ay kaibigan ko
magkaiba man ng kulay, nagkatagpo tayo
sa panahong hanap nati'y matinong pangulo

- gregoriovbituinjr.
05.03.2022

Lunes, Mayo 2, 2022

Pagkatha

PAGKATHA

katatapos lamang ng Araw ng Paggawa
ngunit nagpasyang tumigil munang tumula
upang ipahinga ang katawan at diwa
sa mga landasing dinaanan ng sigwa

ah, wala munang tula sa buwan ng Mayo
magsisimula muling kumatha sa Hunyo
ngunit baka di matupad ang planong ito
pag Musa ng Panitik muli'y pumarito

payak na salita sa mutyang tinatangi
piling mga kataga sa bawat kong mithi
sa mga isyung pambayan, ano ang sanhi
maging handa't talasan din ang pagsusuri

hintay kong lagi ang bulong ng guniguni
tila sa balintataw ay may hinahabi
langay-langayan akong di maisantabi
pagkat sa uring manggagawa nagsisilbi

mabuhay ang mga katagang nasa isip
pagpugay sa mga salitang di malirip
wala man sa toreng garing ay masasagip
din ang makatang parikala'y halukipkip

- gregoriovbituinjr.
05.02.2022

Kapag nagalit ang taumbayan

KAPAG NAGALIT ANG TAUMBAYAN kapag nagalit ang taumbayan sa talamak na katiwalian nangyari sa Indonesia't Nepal sa Pinas nga ba'y mai...