Pag nag-1-2-3 ang nagpaputok ng baril

PAG NAG-1-2-3 ANG NAGPAPUTOK NG BARIL

madalas ay di nakikilala kung sino

ang minulan ng ligaw na balang kumitil

sa buhay ng bata o tinamaan nito

walang makapagturo kung sino ang dahil

o kaya'y nagwa-wantutri o tumatakbo

yaong suspek sa pagpapaputok ng baril

dapat maging alerto ngayong Bagong Taon

baka may matamaan ng ligaw na bala

dapat managot ang may kagagawan niyon

lalo kung may nabiktima, may nadisgrasya

paano kaya kung sa anak mo bumaon

ang balang ligaw, tiyak sigaw mo'y hustisya!

pag nagwantutri ang nagpaputok ng baril

paano pa kaya tiyak siyang madakip

bago pa mangyari, dapat siyang mapigil

upang ating mga anak ay di mahagip

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

Mag-ingat sa Paputok na Goodbye Daliri

MAG-INGAT SA PAPUTOK NA GOODBYE DALIRI

ah, mag-ingat sa paputok na samutsari

baka matamaan at biglang mapalungi

may Sinturon ni Hudas, Bin Laden, Kabasi,

may Bawang, Goodbye Philippines, Goodbye Daliri

bata pa ako'y kayrami nang naputukan

ng labintador na anong lalakas naman

kayrami ngang isinugod sa pagamutan

pati ligaw na bala ay may natamaan

panoorin ang balita sa telebisyon

kasiyahang nauwi sa disgrasya'y komon

mga naputuka'y tila bata-batalyon

ganyan madalas ang ulat pag Bagong Taon

naroo't tangan ng kanyang Lola ang kamay

ng apo na nagmistulang bawang at gulay

naputukan ng Super Lolo, ay, kaylumbay

kinabukasan niya'y nasayang na tunay

di man iyon tinawag na Goodbye Daliri

mapapaisip ka kapag gayon ang sanhi

kapitalista lang ang tumubo't nagwagi

di nila sagot ang nawalan ng daliri

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

* litrato mula sa google

12.31.23 (Sa huling araw ng taon)

SA HULING ARAW NG TAON

pinagmasdan ko ang kalangitan

maulap, nagbabanta ang ulan

bagamat umaaraw pa naman

butas na bubungan na'y tapalan

bagamat kaunti lang ang handa

mahalaga tayo'y mapayapa

ramdam ang saya sa puso't diwa

kahit walang yaman at dalita

mamayang gabi'y magpapaputok

uulan ng sangkaterbang usok

na talagang nakasusulasok

habang Bagong Taon na'y kakatok

mag-ingay lang tayo't magtorotot

magbigayan, walang pag-iimbot

pawang saya sana ang idulot

ng Bagong Taon, hindi hilakbot

wala sanang salbaheng bibira

iputok ang baril na kinasa

wala na sanang ligaw na bala

na magliliparan sa kalsada

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

12.31.23 (Sa Bisperas ng Bagong Taon)

12.31.23

SA BISPERAS NG BAGONG TAON

nais kong magbilin sa bisperas ng Bagong Taon

huwag magpaputok ng baril, pakinggan mo iyon

ah, kayrami nang batang nakitil ang buhay noon

hustisya ang sigaw sa alaala ng kahapon

halina't Bagong Taon ay salubunging masaya

na walang batang natamaan ng ligaw na bala

magkita, kumustahan, buhay ay bigyang halaga

buting huwag magpaputok kaysa makadisgrasya

ayon sa tradisyon, dapat yanigin ng paputok 

ang Bagong Taon sa kanyang pagdatal at pagpasok

upang kamalasan daw ay palayasin sa usok

subalit kayrami nang nadisgrasya't nangalugmok

ilan na bang bata ang naputulan ng daliri

dahil lamang nagpaputok, labintador ang sanhi

ligaw na bala pa'y nakapatay, nakamumuhi

paano ba wawakasan kung tradisyon na'y mali?

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/bansa/2021/01/01/2067529/12-anyos-patay-sa-ligaw-na-bala-ngayong-bagong-taon-injuries-bumaba-ng-85

http://www.bomboradyo.com/news/top-stories/item/38120-sana-wala-nang-madagdag-sa-22-stray-bullet-victims

https://www.rappler.com/nation/79744-christmas-new-year-stray-bullet-incidents/

Nagdoble ang nabiling aklat

NAGDOBLE ANG NABILING AKLAT

Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Sa katuwaan ko marahil na mabili ang aklat ay hindi ko napagtantong mayroon na akong gayong aklat na matagal ko na palang nabili. Tulad na lang nang mabili ko ang aklat na 20,000 Leagues Under The Sea ni Jules Verne.

Nais kong kumpletuhin ang mga aklat ni Jules Verne na nasa aking aklatan. Akala ko'y may pang-apat na akong aklat ni Jules Verne nang mabili ko ang 20,000 Leagues. Mayroon na kasi akong Journey to the Center of the Earth na nabili ko sa Fully Booked sa Gateway, Cubao noong Enero 9, 2023 sa halagang P179.00, na nilathala ng Collins Classics, at ang Around the World in Eighty Days, na nabili ko sa Book Sale sa SM Fairview noong Marso 9, 2023 sa halagang P125.00, na nilathala naman ng Great Reads.

Pangatlo kong nabili ang 20,000 Leagues Under the Sea sa Fully Booked sa SM Fairview noong Mayo 7, 2023 sa halagang P179.00, na nilathala ng Collins Classic. Pang-apat ay nabili ko nga uli ang 20,000 Leagues Under the Sea, sa Fully Booked, Gateway, Cubao noong Nobyembre 14, 2023, sa mas murang halagang P125.00.

Pati magasing Liwayway na isyu ng Agosto 2023 ay nagdoble rin. Akala ko kasi wala pa akong isyung Agosto kaya nang magtungo ako sa National Book Store ay bumili na ako nito. Wala pa ring palya ang mga isyu ko ng Liwayway, at nakumpleto ko ang 12 isyu nito mula Enero hanggang Disyembre 2023. Kaya naman ako bumibili ng Liwayway ay upang ipakita ang aking taospusong suporta sa panitikang Pilipino. 

Grabe! Nagdodoble-doble ang bili ko ng libro. Kaya nang dumating ang pamangkin ko, ibinigay ko sa kanya ang isang isyu ng 20,000 Leagues at magasing Liwayway na isyu ng Agosto 2023 bilang pamaskong handog.

Bakit nagdodoble-doble ang bili? Marahil sa pag-aakalang wala pa akong gayong aklat. Marahil ay binili ko lang at hindi agad binasa, at basta na lang inilagay sa munti kong aklatan.

Mayroon na akong tatlong aklat ni Sir Arthur Conan Doyle hinggil kay Sherlock Holmes, dalawang aklat ng kwento at tula ni Edgar Allan Poe, at apat na aklat ng nobela ni George Orwell, ang Homage to Catalonia, ang Down and Out in Paris and London, ang 1984, at ang Animal Farm. Ang mga aklat na iyan ay pawang nilathala ng Collins Classics.

Madalas kong tambayan ay ang Book Sale (kung saan narito ang mga rare find na libro), Fully Booked (kung saan maraming klasikong aklat-pampanitikan), at minsan ay National Book Store (kung saan ko nabibili ang mga history books na nasa akin, at iba pang poetry books). Bukod pa sa UP Press Book Store.

Kaya dapat malay ako sa kung anong aklat ang aking bibilhin upang hindi magdoble. Paano? Basahin ko na ang kahit unang kabanata ng aklat kong nabili upang matandaan ko na mayroon na pala ako ng librong iyon sa aking aklatan. Marahil nga, iyon ang dapat kong gawin.

Ang nasa kaliwa at kanan sa litrato ni Ambeth Ocampo

ANG NASA KALIWA AT KANAN SA LITRATO NI AMBETH OCAMPO

Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Kaninong punto de bista ang susundin upang mabatid ang kung sino ang nasa kaliwa at nasa kanan ng litrato? Ang sa mambabasa ba, o ang nasa kaliwa at kanan ng awtor na nasa gitna ng litrato?

Nabili ko nitong Disyembre 24, 2023 ang aklat na Two Lunas, Two Mabinis, Looking Back 10 ng historian na si Ambeth Ocampo, sa halagang may 10% discount sa National Book Store, kaya mula P150 ay P135 na lang, may 100 pahina.

Sa pahina 11 ay naintriga ako sa litrato kung sino si Teodoro Agoncillo sa dalawa, ang nakatayo sa kanyang kaliwa, o ang nakaupo sa kanyang kanan. Nakasulat kasi sa ibaba nito ay: "After school, I continued to learn Philippine history from two eminent mentors: E. Aguilar Cruz (left) and Teodoro A. Agoncillo (right)."

Hindi ba't dapat ay sa punto de bista ng mambabasa, at hindi batay sa litrato kung sino ang nasa kanan o kaliwa ni Ocampo?

Hindi ko kilala si Cruz habang kilalang historian si Agoncillo. Nakilala ko lang si Cruz dahil nakita ko sa librong iyon sa listahan ng mga nalathalang libro ni Ocampo ang pamagat na "The Paintings of E. Aguilar Cruz (1986); E. Aguilar Cruz, The Writer as Painter (2018), na marahil ay bibilhin ko rin at babasahin pag nakita ko. Si Cruz pala ay pintor at manunulat. Gayunman, mas hinanap ko sa litrato kung alin sa dalawa si Agoncillo.

Kung hindi mo kilala ang mukha ng dalawang ito, at hindi mo titingnan sa google ang mukha nina Cruz at Agoncillo, paano mo ito malalaman bilang mambabasa kung sino ang sino sa pamamagitan lang ng pagbasa sa nakasulat sa ibaba ng litrato?

Nasa gitna ng litrato si Ambeth Ocampo. Nasa kanan niya ba ay si Agoncillo, o batay sa punto de bista ng mambabasa, nasa kaliwa si Agoncillo. Sino ang sino? Alin ang alin?

Upang matapos na ang usapan, hinanap ko sa google ang litrato ni Agoncillo, upang mabatid kung siya ba ang nasa kanan o nasa kaliwa ni Ocampo. Paano kung walang google? Hindi mo agad mahahanap.

Sa google, agad kong nakita na si Teodoro Agoncillo ang nakatayo. Sa litrato, nasa left siya ni Ocampo kahit sinulat nitong si Agoncillo ang nasa right. Nasa right ni Ocampo si Cruz kahit sinulat nitong si Cruz ang nasa left. Sa madaling salita, isinaalang-alang ni Ambeth ang kanan at kaliwa ng mambabasa, at hindi kung sino ang nasa kanan at kaliwa ng litrato na pinagigitnaan niya ang dalawa.

Kung gayon, as a rule, punto de bista ng mambabasa ang dapat masunod, kung sino ang nasa kanan at kaliwa ng mambabasa.

O kaya, isinulat niya iyon ng ganito: "After school, I continued to learn Philippine history from two eminent mentors: E. Aguilar Cruz (in my right) and Teodoro A. Agoncillo (in my left)."

Maraming salamat, Ginoong historian Ambeth Ocampo. Nais kong kompletuhin ang Looking Back series mo. Bukod sa Looking Back 10, meron na akong Looking Back 8, Virgins of Balintawak; Looking Back 9, Demonyo Tables; at Looking Back 11, Independence X6.

Pag ayaw, huwag. Wala siya sa mood.

PAG AYAW, HUWAG. WALA SIYA SA MOOD.

Dalawang pusa'y aking pinanood

kung saan pusang puti'y nakatanghod

sa isa pang pusa't siya'y sumugod

upang katalikin itong may lugod

tangi kong sabi nang sila'y magbukod:

"Pag ayaw, huwag. Wala siya sa mood."

- gregoriovbituinjr.

12.25.2023

* ang bidyo ng dalawang pusa ay makikita sa kawing na: https://fb.watch/paxd8FlAtp/

Bata sa Gaza, hanap ni Santa

BATA SA GAZA, HANAP NI SANTA

walang Pasko sa Gaza

dumating man si Santa

mga bata'y wala na

ibibigay ni Santa'y

regalo sa kanila

ngunit nasaan sila?

mga bata'y patay na?

natamaan ng bala?

nabagsakan ng bomba?

inosente'y biktima

mga bata'y wala na

napaluha si Santa

- gregoriovbituinjr.

12.25.2023

* litrato mula sa fb page na Tribung Tagalog na nasa kawing na:  https://www.facebook.com/photo/?fbid=1397063814529032&set=a.101671560734937

Salamat, kasama

SALAMAT, KASAMA

salamat, kasama, sa magandang mensahe

sapagkat pinasaya ako ngayong gabi

sadyang tulad nating tibak ay nagsisilbi

sa uri't bayan upang bansa'y mapabuti

magpatuloy lang tayo sa pakikibaka

laban sa pang-aapi't pagsasamantala

bilang tibak na Spartan ay makiisa

ng buong puso't giting sa laban ng masa

magbasa-basa, magpakahusay, magsanay

patuloy na gampanan ang adhika't pakay

kumilos at magpakilos, tayo ay tulay

upang laban ng obrero'y ipagtagumpay

salamat, kasama, sa buhay at layunin

sapagkat adhika'y sinasabuhay natin

na bulok na sistema'y tuluyang baguhin

at tayo'y sama-samang kumikilos pa rin

- gregoriovbituinjr.

12.19.2023

Ang pakay

ANG PAKAY

pagod ang dama sa bawat hakbang

matapos ang mahabang paglinang

ng mga saknong at taludturan

na gintong uhay ang pakinabang

patuloy lang sa pakikibaka

nang kamtin ang asam na hustisya

na matagal nang hikbi ng masa

na kaytagal ding sinamantala

kaya naritong iginuguhit

ang labanang abot hanggang langit

ang tibak ay nagpapakasakit

nang ginhawa ng masa'y makamit

nawa makata'y di lang magnilay

o kathain ang sugat ng lumbay

kundi ipalaganap ang pakay:

uring manggagawa'y magtagumpay!

- gregoriovbituinjr.

12.18.2023

Sinong dakila o bayani?

SINONG DAKILA O BAYANI?

sino nga ba ang tinuturing na bayani?

yaong dakilang taong sa bayan nagsilbi?

lagay ng bayan ba'y kanilang napabuti?

tulad nina Rizal, Bonifacio't Mabini?

O.F.W. ay bayaning di kilala

na nagsasakripisyo para sa pamilya

sa ibang bansa sa kakarampot na kita

mapakain, mapag-aral ang anak nila

bayaning manggagawa, bayani ng bayan

buhay nila'y inspirasyon sa mamamayan

na ipaglaban ang hustisyang panlipunan

nang lumaya ang bayan sa tuso't gahaman

di lang dayuhan ang kalaban nitong bansa

kundi mismong kababayan ngunit kuhila

tulad ng pulitikong nagsisilbi kunwa

ngunit sa kabang bayan ay nananagasa

mahirap man ang magpakabayani ngayon

tinuring raw na bayani'y patay na noon

gayunpaman, kunin ang aral ng kahapon

mabuting gawa nila'y gawing inspirasyon

- gregoriovbituinjr.

12.17.2023

Kawikaan sa kwaderno

KAWIKAAN SA KWADERNO

"The least I can do is speak out for those who cannot speak for themselves." 

~ kawikaan sa pabalat ng isang kwaderno

nabili ko sa Benguet ang kwadernong iyon

dahil anong ganda ng kawikaan doon

marahil tibak din ang nagsalita niyon

na may tapang kapara ng oso o leyon

ang tangi kong magagawa'y ang magsalita

para sa tinanggalan ng tinig, dalita,

maliliit, vendor, babae, manggagawa,

magsasaka, pinagsamantalahang sadya

kawikaang sinasabuhay na totoo

kaya kwadernong yao'y iniingatan ko

makabuluhang patnubay sa pagkatao, 

pangarap, hustisya, karapatan, prinsipyo

kung may gayong kwaderno pa'y aking bibilhin

upang ipangregalo sa kapwa ko man din

nang maging gabay din nila ang diwang angkin

upang api't sadlak sa putik ay hanguin

- gregoriovbituinjr.

12.17.2023

Paggising sa umaga

PAGGISING SA UMAGA

isusulat ko pa rin ang bulong ng puso

kahit na ang sinta'y naroon sa malayo

o naririto sa tabi't aking kasuyo

lalo na't pag-ibig nama'y di naglalaho

kapara ng tula paggising sa umaga

bago mag-almusal o nag-uminat muna

tula ang kinakape't pinapandesal pa

kakathai'y nasa panaginip kanina

iyon ay kung matatandaan ang naisip

na pagkamulat pa lang ay agad nahagip

may talinghaga kaya roong nasisilip

at agad tinala sa notbuk ang nalirip

nagtungo ang diwata sa dalampasigan

nakapanguha ng masarap na halaan

wala bang tambakol, tulingan o gulyasan

na masarap ihanda sa pananghalian

- gregoriovbituinjr.

12.17.2023

Nang maglaho ang musa

NANG MAGLAHO ANG MUSA

nang magsindi ng ilaw ay agad naglaho

ang musa ng panitik na nirarahuyo

na kanina'y kaniig sa munti kong mundo

animo haraya'y inagaw ng liwanag

imahinasyong materyal man o baliwag

isang reyalidad na nakababagabag

kaulayaw ko pa ang musa ng panitik

habang sa kwaderno'y may isinasatitik

na mga salitang sa puso'y isiniksik

ibinubulong niya ang mga kataga

upang maisulat sa mga kinakatha

kong akda, sanaysay man o kwento o tula

dapithapon na kasi't magtatakipsilim

nang siya'y makaniig sa punong malilim

nang magliwanag tanda ng gabing madilim

na madalas mangyari habang nag-iisip

nagigising sa mahaba kong pagkaidlip

kailan siya babalik ay di ko lirip

o, bakit ang musa'y bigla na lang nawala

gayunman, salamat sa tiwala't salita

na sa akin ay ibinulong niyang kusa

- gregoriovbituinjr.

12.16.2023

Tula ko'y tulay

TULA KO'Y TULAY

tula'y kinakatha tuwina

madalas sa gabi't umaga

pagtula'y bisyo ko talaga

iyon ang aking kaluluwa

ang tula ko'y tulay sa tanan

kaya ako'y tulay din naman

tulay na aapak-apakan

at nagsisilbi ring dugtungan

ng magkalayong mga pulo

na kung walang balsa'y dadako

tulay din sa pagkakasundo

at sa mutyang pinipintuho

tula ko'y tulay at daanan

patungong sinta o digma man

tulay sa ating karapatan

at upang hustisya'y makamtan

tulay nang tao'y magkalapit

nang magkita ang magkapatid

mahaba man ito't maliit

mahalaga'y nakakatawid

tulay ay matulaing pook

kahit masaya man o lugmok

tula'y sa dibdib nakasuksok

na nasang iyon ay maarok

- gregoriovbituinjr.

12.16.2023

Tagilo (pyramid) at upaw (kalbo)

TAGILO (PYRAMID) AT UPAW (KALBO)

dalawang salita sa palaisipan

habang nagsasagot nito'y natagpuan

tagilo at upaw, bago o luma man

ay dapat aralin, ito'y matutunan

taal bang salita sa'ting bayan ito

tiyak na ang upaw ay lokal sa kalbo

ngunit ang pyramid, tawag ay tagilo

ito ba'y salitang sadyang inimbento?

magkagayunpaman, mabuti't nabatid

bagong kaalaman ang sa krosword hatid

na sa panulaa'y ating magagamit

sagutan ang krosword, huwag kang sisirit

mayroon daw upaw na nagpapalahaw

na nasa tagilo, at uhaw na uhaw

bakit nasa loob? anong hinihiyaw?

ha? nagpasaklolo't di na makagalaw?

- gregoriovbituinjr.

12.16.2023

* palaisipan mula sa Pilipino Star Ngayon, 12.15.2023; 1 Pababa; at 23 Pahalang

* matatagpuan din ang kahulugan ng tagilo at upaw  sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 1202 at p. 1307, ayon sa pagkakasunod

Ang bantay

ANG BANTAY

di ka basta makaparada

pagkat anong higpit ng bantay

kahit pa ika'y bumusina

o sa daan pa'y maglupasay

pag nagpilit baka mangalmot

pag sasakyan mo'y hinambalang

ramdam mong nakakapanlambot

pag ganyang bantay ay kaytapang

kanino ba siyang alaga

baka gutom na sa maghapon

bigyan kaya ng pritong isda

nang siya'y maging mahinahon

ganoon nga ang ginawa ko

at nai-park ang motorsiklo

- gregoriovbituinjr.

12.15.2023

Kapoy

KAPOY

kailangan ko'y pampasigla

at di pampatay lang ng oras

upang matupad ang adhika

upang pagkilos ay magilas

kailangan ko'y pampagana

di iyang krosword o sudoku

upang maalpasan ang dusa

at pagkalugmok ng gaya ko

dapat kong balikan ang bakit

ng prinsipyong yakap kong tunay

ang pakikibaka'y di saglit

kundi adhikang habambuhay

kaya heto, nagpapatuloy

pa rin akong kapara'y langgam

kahit pa dama'y kinakapoy

upang kamtin ang inaasam

- gregoriovbituinjr.

12.15.2023

Kaybigat o kaygaan?

KAYBIGAT O KAYGAAN?

magwalis-walis agad

pag maagang nagmulat

kaypangit kung bumungad

ay naglipanang kalat

isa itong tungkulin

na gawin ng taimtim

agiw man ay tanggalin

upang di maging lagim

kung lugar ay magulo

kaybigat sa loob mo

mag-iinit ang ulo

di makapagtrabaho

kung iyong malinisan

ang bahay at bakuran

opisina't daanan

madarama'y kaygaan

- gregoriovbituinjr.

12.15.2023

Notbuk

NOTBUK

dala ko lagi ang aking notbuk

na tipunan ng anghang at bukbok

na salitang minsa'y di maarok

mga paksang aking sinusubok

balang araw ito'y bubuklatin

upang natalang paksa'y namnamin

may salitang dapat pang hasain

nang maging armas ng diwang angkin

nagsusungit man ang kalangitan

patuloy akong mananambitan

upang mahanap ang katugunan

sa sigwa't suliranin ng bayan

isusulat kita, minumutya

sa aking kwaderno, puso't diwa

ang pluma ko'y laging nakahanda

umibig man o dugo'y bumaha

- gregoriovbituinjr.

12.15.2023

Likis - pagsukat ng sirkumperensya

LIKIS - PAGSUKAT NG SIRKUMPERENSYA

naintriga ako sa tanong sa palaisipan

"pagsukat ng sirkumperensya", anong katugunan

di nagsirit, sinagot muna'y pababa't pahalang

hanggang lokal na salitang LIKIS ang natagpuan

LIKIS ang tawag sa pagsukat ng sirkumperensya

sirkumperensya nama'y LIKOS sa Waray talaga

LIKIS ang pagsukat ng LIKOS, mapapatango ka

sa palaisipan nati'y nahahasa tuwina

sa geometriya, ang LIKOS ang sukat ng bilog

pag binuksan at inunat, itinuwid ang hubog

o yaong perimetro, haba ng arko ng bilog

LIKIS at LIKOS, nalito ba't salita'y kaytayog?

LIKIS at LIKOS ay likas pala nating salita

salamat at natagpuan din ang ganyang kataga

na magagamit sa sipnayan, liknayan, pagtula

lalo na sa pagtataguyod ng sariling wika

- gregoriovbituinjr.

12.14.2023

* mula sa Krosword Puzzle Aklat 2, Tanong 8 Pababa, pahina 56

* mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 698

* sipnayan - math; liknayan - physics

Salamat sa aklat

SALAMAT SA AKLAT

taospuso akong nagpapasalamat

sa bigay sa aking anong gandang aklat

ng bunying makatang kayhusay sumulat

ng bugtong na tulang nakapagmumulat

aming dinaluha'y isang pagtitipon

ng mga makata nang iabot iyon

sa pamagat pa lang ay mapapalingon:

"Ang Tula Ko'y Bugtong, Ano'ng Iyong Tugon"

ilang taon na ring di kami nagkita

sa bahay ni Raul Funilas ang una

kamakatang Jason Chancoco'y kasama

na pawang makatang magaling talaga

ikalawa nama'y doon sa tulaan

nag-alay ng tula sa kapanganakan

ng bunying Supremo nitong Katipunan

piyesa'y binigkas sa harap ng tanan

bagamat sa pesbuk magkitang madalas

pagkat panulaan kapwa'y nilalandas

sadyang sa personal, tuwa'y mababakas

pagbati, makatang Danilo C. Diaz

- gregoriovbituinjr.

12.14.2023

* ang nasabing aklat ay ibinigay sa inyong lingkod ng makatang Danilo C. Diaz sa aktibidad na "Supremo: Konsiyerto ng Tula at Awit, Parangal sa ika-160 Kaarawan ni Gat Andres Bonifacio", UP Hotel, UPD, 11.27.2023

Sama-samang pagkilos

SAMA-SAMANG PAGKILOS

pag-uwing bahay galing sa rali

animo'y di pa rin mapakali

rali nama'y di kawili-wili

gutom lang lalo't walang pambili

subalit rali ay mahalaga

upang maipaabot sa masa

at gobyerno ang isyu talaga

may rali dahil nakikibaka

kaytaas ng presyo ng bilihin

tulad ng gulay, bigas, pagkain

pangangailangang pangunahin

na araw-gabi nating gastusin

karapatan nating manuligsa

kung pinuno'y kuyakoy lang sadya

barat ang sahod ng manggagawa

walang disenteng bahay ang dukha

tuloy ang sama-samang pagkilos

kung may inapi't binubusabos

labanang ito'y dapat matapos

kaya maghanda sa pagtutuos

- gregoriovbituinjr.

12.13.2023

Binendahan

BINENDAHAN

patay na kuko'y aking ginupit

pagkat bumuka't baka sumabit

ako na'y tinulungan ni misis

at daliri sa paa'y nilinis

nilagyan ng agwa oksenada

daliri ko'y bumula talaga

ang daliri kasi'y kaydumi na

nilagay pa'y betadayn at gasa

buti't tinulungan ng maybahay

pagkat naritong di mapalagay

anong sanhi ng kukong namatay?

sa balat ay kusang humiwalay

ang bilin ni misis ay tandaan

paa't daliri'y dapat ingatan

huwag hahayaang masugatan...

kundi'y baka lumala pa iyan

- gregoriovbituinjr.

12.12.2023

Pusa na naman

PUSA NA NAMAN

"Be kind to animals."

ah, isang pusang gala na naman

ang humilig sa aking kandungan

aba'y bakit ako nilapitan

siya'y akin na lang hinayaan

may natira pa akong pagkain

at naisip kong aming hatiin

hasang, ulo't tinik, kanya lang din

habang laman ng isda sa akin

o, di ba't ito'y hating kapatid

upang gutom namin ay mapatid

may kasabihan ngang aking batid:

"Be kind to animals" yaong hatid

nadama kong siya'y tuwang-tuwa

bagamat siya'y di ko alaga

nangapitbahay lang siyang sadya

at sa akin na'y nangayupapa

- gregoriovbituinjr.

12.12.2023

Patay na kuko'y ginupit

PATAY NA KUKO'Y GINUPIT

itong patay kong kuko

ay agad kong ginupit

buka na kasi ito

subalit di masakit

ito'y tubuan kaya

ng panibagong kuko?

sadyang nakabibigla

kung mawala na ito

kung iyan ang mangyari

ay tatanggapin na lang

wala nang masasabi

kundi paa'y ingatan

kuko lang ang namatay

daliri'y nariyan pa

mabuti't nabubuhay

at nakasisipa pa

- gregoriovbituinjr.

12.12.2023

Pagtula

PAGTULA

minsan nga'y natunganga

sa langit o kisame

animo'y natulala

sa bughaw, pula't berde

bawat tula ay tulay

sa mga di maarok

sa paksang naninilay

ay magmanhik-manaog

nakakunot ang noo

maya-maya'y ngingiti

niloloob ba'y suso

nilalabas ba'y binti

kayraming sasabihin

sa karampot na papel

tahimik kung isipin

ngunit napakatabil

ang makata ba'y ganyan

sa tula nakalukob

wala nang masulingan

kundi loob at kutob

- gregoriovbituinjr.

12.11.2023

Pagninilay

PAGNINILAY

patuloy pa rin ang pagninilay

sa harap ng damang dusa't lumbay

sa mga problema ba'y bibigay?

o tatayo't lulutasing tunay?

habang tangan yaong tasang kape

na bigay ng katoto't kumpare

nasa diwa'y paanong diskarte

nang krosword ay masagutan dine

malaki kayang palaisipan?

paanong mundo'y maalagaan?

kayraming basura sa lansangan

plastik pa'y sa laot naglutangan

ah, anong sarap pa rin ng Hi-ro

na uso noong kabataan ko

ang pakiramdam ko'y isang hero

pag nakakatikim ng ganito

heto't napapatingala muli

sa langit taglay ang minimithi

ako ba'y saan dapat maglagi

upang katarunga'y ipagwagi

- gregoriovbituinjr.

12.10.2023

Salakatâ

SALAKATÂ

kaysarap kasama ng salakatâ

sa kanila'y magagalak kang sadyâ

tila suliranin mo'y mawawalâ

masayahin sila't nakakatuwâ

di naman payaso ang iyong hanap

kundi katotong kasama sa hirap

at ginhawa, masayahing kausap

subalit salakatâ ay kay-ilap

marami kasing tuso't manloloko

ngingiti ngunit budol pala ito

misyong tangayin ang laksang pera mo

ah, di salakatâ ang ganyang tao

tila ba mundo mo'y biglang sasaya

kapag salakata'y naririyan na

tila ba siya'y malakas na pwersa

na naghahatid ng tuwa tuwina

di naman laging salapi ang hanap

kundi saya sa kabila ng hirap

katoto, di haragang mapagpanggap

nagpapasigla sa danas na saklap

- gregoriovbituinjr.

12.10.2023

* 16 Pababa - masayahing tao; sagot ay salakatâ; Krosword Puzzle, Aklat 1

* salakatâ (pang-uri) - palaging masaya at nakangiti; mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 1083

Patay na kuko

PATAY NA KUKO

lubos ka bang makikiramay

sa aking mga kukong patay

walang sakit akong nadama

tanong ko'y ganyan ba talaga?

nitong nakaraan, natanggal

ng kusa ang isa kong ngipin

walang kirot, di naman bungal

di ko batid bakit ganyan din

nang ang paa ko'y nagkapaltos

wala ring hapding naramdaman

sa mahabang lakad naubos

itong lakas ko't ng katawan

bakit ba tila manhid ako

na dapat dama ko ang sakit

paltos, ngipin, patay na kuko

dama ko lang ay hinanakit

- gregoriovbituinjr.

12.10.2023

Sa minumutya

SA MINUMUTYA

paano ko ba sasabihing mahal kita

kung katapatan ko'y tila di mo makita

nagsisinungaling ba yaring mga mata

o sa sarili mismo ako'y nagdududa

sinta, ikaw ang aking pinakaiibig

ikaw lang ang diwatang nais makaniig

ako ma'y tibak na nakipagkapitbisig

sa mga api nang hibik nila'y narinig

ako ma'y makatang sa tula dinaraan

ang bawat luha't hirap na nararamdaman

ako ma'y mandirigmang handa sa labanan

at karapatang pantao'y pinaglalaban

salamat, sinta, tunay kitang minumutya

bagamat ako'y madalas na walang-wala

dumaan man ang mga ligalig at sigwa

tangi kang nag-iisa sa puso ko't diwa

- gregoriovbituinjr.

12.10.2023

Tambay sa lababo

TAMBAY SA LABABO

tambay na naman sa lababo si alaga

animo siya'y mandirigmang laging handa

pahingahan niya'y takbuhan din ng daga

minsan bubuwit ay sinagpang niyang bigla

kaysarap haplusin ng kanyang balahibo

at pagmasdan ang tahimik niyang pagtakbo

sasalubong agad pag dumarating ako

may ibinubulong na tila ba ganito:

"May isda ka bang dala?" ang tanong sa akin

kung tao siya'y batid na ang sasabihin

kaya lagi akong may tira pag kumain

isda'y kakainin niya't ayaw ng kanin

dalawang taon na siya't nakapagsilang

ng mga kuting na bagong aalagaan

salamat naman, Muning, ikaw ay nariyan

na laging nasa tabi, isang kaibigan

- gregoriovbituinjr.

12.09.2023

Madaling araw

MADALING ARAW

di pa nagmamadali ang araw

sa pagsikat habang naninilay

ng makatang may biglang lilitaw

na mutyang bantog sa gandang taglay

tila siya naalimpungatan

habang ang mga mata'y malamlam

alalahani'y di matanganan

pagluha'y kailan mapaparam

karakaraka siyang bumangon

upang kaharapin ang paghilom

ng mga sugat niyang naipon

habang bibig at kamao'y tikom

nais niyang pumiglas, magwala

habang damdamin ay hinihiwa

ng balaraw ng laksang gunita

umaasa pa ring makalaya

- gregoriovbituinjr.

12.09.2023

Words can also be a sword

"A pen is mightier than the sword." - ito'y palasak na kasabihan sa Ingles.

"Words are mightier than the sword." "Words can also be a sword." - ang sabi ko naman nang makita sa app na Word Connect na pareho lang ang mga letrang bumubuo sa words at sword.

WORDS CAN ALSO BE A SWORD

may kasabihan nga: "A pen is mightier than the sword."

ang naisip ko agad: "Words are mightier than the sword."

mula sa app na Word Connect ay aking natalisod

na pareho lang ang letra sa salitang words at sword

"Words can also be a sword," dito'y masasabi ko rin

dahil nakasusugat din ang salitang matalim;

pag nagtungayaw ka't nanira ng kapwa, malagim

kaya may salitang pag humiwa'y kaysakit man din

may salitang tagapagbungkal ng katotohanan

na maaaring armas laban sa katiwalian

may salita ring nananawagan ng katarungan

na talagang patama sa mapang-api't gahaman

madalas na mabisa ang ating pananalita

nakasusugat o nakahihilom yaring dila;

sa pag-uusap, dapat batid ang tamang kataga

salita'y sandata rin upang kamtin ang adhika

salamat sa Word Connect na madalas nilalaro

upang mga salita sa isang iglap mabuo;

"Words can also be a sword," ito'y aking napagtanto

kaya ingatan ang salitang ang kapara'y punglo

- gregoriovbituinjr.

12.08.2023

Hindi ka mawawaglit

HINDI KA MAWAWAGLIT

hindi ka mawawala

sa aking mga tula

pagkat ikaw ang mutya

sa bawat kong adhika

sa mundong pinangarap

na ginhawa'y malasap

makaraos sa hirap

hustisya'y lumaganap

hindi ka mawawaglit

sa aking puso't isip

diwata kang marikit

sa aking panaginip

mundo'y kakathain ko

na magkasama tayo

kaytamis na totoo

nang ako'y tinanggap mo

- gregoriovbituinjr.

12.06.2023

Pagsinta

PAGSINTA

anong kahihinatnan ng ating pag-ibig

kung tuwing gabi ay di kita makaniig

napapakinggan lang ang malamyos mong tinig

ngunit di mayapos ng aking mga bisig

tinig mo'y pawang oyayi sa aking taynga

para bang hinehele ng mahal kong ina

ang tinig mong kapara ng Ibong Adarna

pag natulog ako'y parang bato talaga

o baka naman ako ang may suliranin

tumatanda na kasi't lagi nang antukin

katawang nanlalata ang madalas angkin

madaling araw na lang kung kita'y yakapin

paghiwa ng dayap ay di na kailangan

upang ipatak sa bisig na sinugatan

pagkat sa oras na tulog ang sambayanan

saka kita niyayapos at hinahagkan

- gregoriovbituinjr.

12.06.2023

Gulag

GULAG

limang titik sa app ng Word Connect ay GULAG

pitong titik, LUGGAGE, inuna kong sagutin

di iyon tsamba, batid ko ano ang GULAG

kulungan iyon sa panahon ni Stalin

kung sa Nazi Germany, may concentration camp

na nagdulot ng kamatayan sa marami

kay Stalin, GULAG ang tawag sa labor camp

kulungan at kamatayang di mo masabi

kayraming mga inosente ang biktima

sa usaping pulitikal at emosyonal

kayraming ikinulong na nakikibaka

na namatay na lamang nang di makatagal

minsan, mabuting magbasa ng kasaysayan

nang sa palaisipan ay may maisagot

anong nangyari sa laksa-laksang digmaan

gunita ng gulag ay nakakakilabot

- gregoriovbituinjr.

12.04.2023

Kabaliwan nga ba?

KABALIWAN NGA BA?

babasahin ko ba'y kalokohan

buhay ng mangmang, katatawanan

marahil, marahil ay dapat lang

lalo't klasiko na kung turingan

awtor na Akutagawa't Fontaine

pati sina Catullus at Montaigne

librong "The Life of a Stupid Man"

librong "The World is Full of Foolish Men"

galit na'y umiibig pang sadya

bakit natatawa't lumuluha

tayo ng sabay, nakamamangha

inakda ng awtor na dakila

bakit yao'y kanilang nasabi

basahin, magsuri at magmuni

sa Fully Booked mura kong nabili

eighty lang noon, naging one-twenty

dapithapon hanggang takipsilim

hatinggabi hanggang umagahin

sa sarili'y natatawa man din

kabaliwan bang ito'y basahin?

- gregoriovbituinjr.

12.04.2023

Alaga

ALAGA

muli kaming nagtagpo ng alaga

mula sa mahaba kong pagkawala

ngayon ay malaki na silang pusa

ako'y nakilala pa nilang sadya

nagsilapitan nang makita ako

gutom at ngumingiyaw silang todo

hinaplos-haplos ko sila sa ulo

at sa maganda nilang balahibo

naisip kong ibigay ang natira

ko sa pinritong isda sa kanila

tulad noon, kami'y hati talaga

buntot, tinik, laman, ulo't iba pa

nakita ko rin ang iba pang kuting

sa labas, may ibang nagpapakain

labing-isa noon ang alagain

may ibang buhay na't kaylaki na rin

- gregoriovbituinjr.

12.04.2023